Diagnoza zazdrości jest sprawą ważną z kilku powodów:
Zazdrość może być dobrą intuicją, czyli adekwatną, prawidłową reakcją na sytuację, lub dyskomfortem odczuwanym z mniejszym lub z większym nasileniem, z powodu np. nawykowych błędnych interpretacji, czy automatycznego negatywnego myślenia, zdarzającym się osobom np. o niskim poczuciu własnej wartości, ale też może być przejawem poważnych zaburzeń osobowości, a nawet choroby psychicznej, czy skutkiem głębokiego uzależnienia, np. od alkoholu.
Proponowany Państwu ©Indywidualny Program Terapii Zazdrości /IPTZ/ nie obejmuje zazdrości patologicznej z objawami psychotycznymi /zobacz rodzaje zazdrości/. W sytuacji stwierdzenia problemów natury psychotycznej, czy głębokich uzależnień, każda osoba ma zagwarantowaną pomoc w znalezieniu specjalisty, w celu podjęcia odpowiedniego leczenia. IPTZ obejmuje jednak przypadki „patologicznej zazdrości”, odpornej na racjonalne argumenty, bez objawów psychotycznych.
Diagnoza służy m.in. temu, by każdy problem, w całej swojej złożoności i niepowtarzalności, znalazł najlepsze formy terapii.
Diagnoza daje możliwość zidentyfikowania przyczyn i mechanizmów odpowiedzialnych za powstanie, utrzymywanie się i utrwalenie destruktywnych schematów reagowania poznawczego, emocjonalnego i zachowań, skutkujących złożonym stanem, który nazywamy zazdrością.
Zazdrość jest zawsze ukierunkowana na drugą osobę i jej rola w dynamice rozwijania się i utrzymywania się zazdrości jest bardzo istotna. Diagnoza roli drugiej osoby, której zazdrość dotyczy, oraz poznanie całego interpersonalnego kontekstu aktualnej sytuacji, umożliwia lepsze jej zrozumienie, a co za tym idzie, podnosi szanse na poradzenie sobie z problemem.
Często osobą szukającą pomocy jest strona, o którą ktoś jest zazdrosny. W takim przypadku diagnoza dotyczy najczęściej nieskutecznych sposobów radzenia sobie z osobą zazdrosną, a także trudnych, psychologicznych konsekwencji doświadczania zazdrości.
Głęboka, celna diagnoza psychologiczna jest niezbędną podstawą do przyjęcia odpowiedniej terapii, czyli do ustalenia celów i metod terapeutycznego oddziaływania.
Należy także zaznaczyć, że proces diagnozy trwa cały czas trwania terapii, jednak wstępna diagnoza nadaje mu od początku kierunek i określa ramy dalszych poszukiwań, a także ramy czasowe.
W prowadzonym przez mnie procesie diagnozy klient bierze aktywny udział. Zazdrość jest jego problemem i to on jest ekspertem w tym aspekcie.
Wspólnie wypracowujemy indywidualne sformułowanie problemu, nad którym pracujemy przez cały czas terapii. Klient jest też ostatecznym arbitrem przyjęcia takiego sformułowania.
Wstępna diagnoza wymaga 2 sesji, ale może trwać dłużej w zależności od złożoności problemu.
Jeśli jest to możliwe, już na tym etapie zapraszamy na spotkanie drugą stronę. Wydłuża to proces diagnozy o 1-2 sesje, ale dzięki temu uzyskany obraz problemu jest pełniejszy i adekwatniejszy. Zaproszenie drugiej strony jest decyzją klienta. Jest to warunek pożądany, ale nie konieczny.
Im lepsza diagnoza problemu, tym szybsze i skuteczniejsze efekty terapii.